Psixoaktiv maddələrdən istifadənin risk amilləri

Bioloji

  • İrsiyyətində alkoqolizm, psixoaktiv maddələrdən istifadə etmə, psixi xəstəlik
  • Doğuş patologiyaları (asfiksiya, doğuş travmaları və s.)
  • Şüurun itirilməsi ilə müşahidə olunan kəllə-beyin travmaları
  • Həyatının ilk illərində keçirdiyi ağır xəstəliklər
  • Psixi patologiyalar (şəxsiyyət pozuntusu, şizofreniya, oliqofreniya, depressiya, intihar meyilləri və s.)
  • Uşaqlıq dövründə keçirilmiş nevrotik pozuntular (nevroloji əlamətlər) (4 yaşdan sonra enurez, gece qorxuları, pəltəkləmə, tiklər və s.)
  • Yeniyetmə yaş dövrü

Sosial və sosial-psixoloji

  • Ailə tərkibinin dəyişilməsi (natamam ailə, atalığın (analığın) olması, ögey qardaş və bacılar)
  • Valideynlərin uşağın maddi vasitələrdən istifadəsinə nəzarət etməməsi
  • Ailədə alkoqodan və psixoaktiv maddələrdən istifadə(davranış modeli kimi)
  • Valideynlərin həddən artıq məşğul olması, uşaqları ilə əlaqələrin az olması
  • Psixoloji travmalar
  • Uşağın boş vaxtının çoxluğu, məşğuliyyətinin az olması
  • Uşağın antisosial qruplarla əlaqəsinin olması və PAM-ə əlçatanlıq

Şəxsi psixoloji

  • Özünə inamsızlıq
  • Özünə nəzarətin və şəxsi intizamın çatışmazlığı, öz hislərini tanımaq və ifadə etmək bacarığının adekvat olmaması
  • Davranışın pozulmasına meyillilik
  • Özünün şəxsi davranışına məsuliyyətinin aşağı olması. Davranışın əsas cəhəti – anlıq həzzin alınması
  • Stressli vəziyyətlərə dözümün aşağı olması, stressi idarə etmək və münaqişəli vəziyyətləri effektiv həll etmək bacarıqsızlığı
  • Özünə dəyər vermənin azalması və ya artması, başqaları ilə ünsiyyət saxlamaq bacarıqsızlığı
gettyimages-463028593

ÜST tərəfindən müəyyən edilmiş aşağıdakı meyarlara cavab verən maddələr narkotik maddə hesab edilir:

1. Bu maddələr mərkəzi sinir sisteminə xüsusi təsir (sedativ, stimuləedici, hallüsinogen və s.) göstərir ki, bu da həmin maddələrin qeyri tibbi məqsədlər üçün istifadəsinə səbəb olur (tibbi meyar) ;

2. Maddələrin qeyri-tibbi məqsədlərlə istifadəsi çox geniş, əhatəli miqyas alır və bu da sosial əhəmiyyət kəsb edir (sosial meyar) ;

3. Maddə müəyyən olunmuş qaydada dövlət orqanları tərəfindən narkotik kimi tanınır və narkotik maddələr siyahısına daxil edilmişdir (hüquqi meyar). Əgər istifadə olunan maddə bu siyahıya daxil edilməyibsə, o narkotik maddə yox, toksik maddə adlanır.

Yeniyetmələrin psixoaktiv maddələrdən istifadə etməsinə təsir edən əsas həlledici səbəblər:

Dostlara, tanışlara oxşamaq, qrup yaşıdlarına uyğun olmaq arzusu

Alkoqolu və psixoaktiv maddələri qəbul etmiş dost tanışların təriflədikləri “xoş hissləri” sınaqdan keçirmək arzusu

Hər şeyi bilmək həvəsi, yeni ekstremal vəziyyətlərdə özünü sınaqdan keçirmək cəhdi

Qibtə etdiyi yaşca böyük PAM qəbul edən insanın mənfi təsiri

Hər şeyi unutmaq, rahatlaşmaq, gərginliyin və xoşagəlməz hissin aradan qaldırılması cəhdi

Açıq-açığına etiraz. Valideynlər tərəfindən daimi təzyiqə (“Belə et ki, yaxşı olasan”) etiraz olaraq “pis” olmaq arzusu. Bu, özünə diqqəti cəlb etmək üsulu ola bilər.

Asudə vaxtın çox olması, məsuliyyətsizlik və darıxma nəticəsində eksperimentlər.

nark-Heroin-Overdose